Het is leuk en goed om met een klant in een coachgesprek te kijken naar nieuwe mogelijkheden in de toekomst om de huidige situatie los te laten. Tijdens mijn opleiding tot coach kwam ik in contact met oplossingsgericht coachen. Als nuchter en praktisch ingesteld mens bleef ik er ‘op haken’, dit was interessant. Wat mij drijft is mensen een stap verder helpen, uit de impasse weer vooruit, positief de toekomst tegemoet. Was dit een vorm van coachen die me zou liggen, kon ik daar wat mee?
Ontstaan
Oplossingsgericht coachen is ontwikkeld door Steve de Shazer en Insoo Kim Berg in de Verenigde Staten. In de jaren 80 van de vorige eeuw hebben zij de Solution focused brief therapy ontwikkeld. Een methode die later verder is ontwikkeld voor tal van werkgebieden en wordt toegepast bij het werk in zorg & welzijn, onderwijs en het bedrijfsleven.
Anders?
Wat maakt het oplossingsgericht coachen dan zo anders? Bij deze manier van coachen worden problemen wèl onderkend en erkend, maar ligt de focus op de gewenste situatie. Dus wat al in de goede richting werkt èn hoe van daaruit verder gehandeld kan worden. ‘Zoeken naar de oorzaak’ wordt vaak als onnodig en tijdrovend gezien.
Verschillen in aanpak
In het kort de twee uitersten tegenover elkaar:
Probleemgericht: gericht op wat niet werkt en waarom niet, met als doel het probleem op te lossen. We analyseren het probleem om de oorzaak te vinden of, bij behandeling, de diagnose te stellen.
Oplossingsgericht: focus ligt op de gewenste situatie. En, op hoe beschikbare hulpbronnen en wat al goed gaat benut kunnen worden om de gewenste situatie te bereiken.
Soms in het best prettig te weten wat de oorzaak van een probleem is om het kunnen oplossen. Maar als het probleem complex is moeten we dan eerst de oorzaak van het probleem kennen voor we het kunnen oplossen?
Praktijk
Bij de begeleiding in een loopbaantraject kwam de kandidaat na een aantal gesprekken met een diepgewortelde wens op de proppen: werken in de zorg. Dat wilde hij eigenlijk als tiener al. Een mooi doel, daar gaan we mee aan de slag! Kandidaat werkte al twintig jaar in een heel andere branche, waarom nu pas die wens kenbaar maken om de switch te maken? “Tja, dat gaat terug naar m’n jeugd. Ik heb een pest-verleden, weinig zelfvertrouwen en durfde toen niet aan te geven dat ik dit heel graag wilde. Maar over dat verleden ga ik het nu niet hebben, dat heb ik al vaak genoeg besproken. Ik wil nu een stap in m’n loopbaan maken.”
Pestverleden, gebrek aan zelfvertrouwen; genoeg problemen om te onderzoeken… Maar helpt dat m’n kandidaat om zijn heel gerichte loopbaanvraag te beantwoorden? Neuh, niet echt. Beter in te zoemen op wat hij wèl wilde en dat verder te onderzoeken.
Bij het coachen legde ik de focus op de gewenste situatie (werken in de zorg). Deze situatie positief benaderen zorgde uiteindelijk voor meer focus (het liefst met ouderen) waardoor de kandidaat een gerichte stap kon zetten naar een andere baan. Ofwel uit de impasse weer vooruit, positief de toekomst tegemoet!
