Vanaf 1 januari veranderen de regels rond arbeidscontracten en ontslag. Dit is geregeld in de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB). De veranderingen zijn van belang voor werkgevers èn werknemers. De hoofdonderwerpen die veranderen zijn WW-premie; transitievergoeding; rechten bij een oproepcontract; ketenregeling en cumulatiegrond bij ontslag.
Werkgevers gaan vanaf 1 januari 2020 een lagere WW-premie betalen voor werknemers met een vast contract. Payrollwerknemers krijgen een betere rechtspositie en arbeidsvoorwaarden. Oproepkrachten krijgen meer zekerheid op werk en inkomen.
Doel van de WAB
De regering wil de kloof tussen vaste contracten en flexibele contracten kleiner maken. Werknemers met een vast contract hebben vaak betere arbeidsvoorwaarden en meer rechten dan flexibele werknemers. Daarom krijgen oproepkrachten en payrollwerknemers met de nieuwe wet meer zekerheid. Ook wordt het voor werkgevers aantrekkelijker om een vast contract aan te bieden.
Maatregelen uit de WAB
De invoering van de WAB brengt op 1 januari 2020 de volgende veranderingen met zich mee:
• Vast contract: lage WW-premie, flexcontract: hoge WW-premie
WG : Het wordt voor werkgevers aantrekkelijker om werknemers een vast contract te geven. Vanaf 2020 betalen ze een lagere WW-premie voor werknemers met een vast contract dan voor werknemers met een flexibel contract. De sectorpremie vervalt vanaf dat moment.
Een lage WW premie is ook van toepassing bij medewerkers tot 21 jaar, die niet meer dan 12 uur per week werken en medewerkers die op basis van een BBL overeenkomst aan het werk zijn.
Een hoge premie wordt met terugwerkende kracht van toepassing bij contracten voor onbepaalde tijd, die meer dan 30% werken dan de afgesproken arbeidsomvang van het contract.
Actie: Maak in november nog inzichtelijk welke tijdelijke contracten nog op kort termijn omgezet kunnen worden in contracten voor onbepaalde tijd.
Check de definitieve ww-premies die aan het eind van dit kalenderjaar bekend worden gemaakt.
• Nieuwe mogelijkheid voor ontslag: cumulatiegrond
WG en WN : Er wordt een nieuwe ontslaggrond geïntroduceerd: de cumulatiegrond. Ontslag wordt ook mogelijk wanneer omstandigheden uit de verschillende ontslaggronden, die via de kantonrechter lopen, samen een redelijke grond voor ontslag opleveren. De rechter kan in dit geval een extra vergoeding toekennen aan de werknemer.
• Transitievergoeding vanaf 1e werkdag
WG en WN : De werknemer heeft recht op de transitievergoeding bij ontslag vanaf de eerste werkdag. Ook de berekening van de transitievergoeding verandert, maar per 1 april 2020 kunnen werkgevers compensatie ontvangen voor uitgekeerde transitievergoedingen bij ontslag van een werknemer die meer dan 2 jaar ziek is.
Actie: Maak in het eerste kwartaal van 2020 inzichtelijk welke medewerkers een transitie vergoeding hebben ontvangen bij 2 jaar ziekte sinds 1 juli 2015. Na 1 april 2020 aanvragen van compensatie via het uwv werkgeversportaal
• Ketenregeling: 3 tijdelijke contracten in maximaal 3 jaar
WG en WN : Werkgever en werknemer kunnen 3 tijdelijke contracten in maximaal 3 jaar aangaan. Het volgende contract is dan automatisch een vast contract. Ook kan de tijd tussen de contracten bij cao worden verkort tot 3 maanden bij tijdelijk terugkerend werk (niet beperkt tot seizoensarbeid) dat maximaal 9 maanden per jaar kan worden gedaan.
In de wet is een uitzondering opgenomen voor het basisonderwijs: invalkrachten kunnen op tijdelijke basis blijven invallen voor zieke leerkrachten. Dit hoeft niet meer in de cao te staan.
• Payrollwerknemer: gelijke rechtspositie en arbeidsvoorwaarden
WN : Werknemers die vanaf 2020 een payrollcontract krijgen, krijgen minimaal dezelfde arbeidsvoorwaarden en dezelfde rechtspositie als werknemers die in dienst zijn van het bedrijf. Vanaf 2021 krijgen payrollkrachten recht op een goede pensioenregeling.
• Oproepwerknemers: minimale oproeptermijn en aanbod voor vaste uren na twaalf maanden
WG en WN : Vanaf 2020 moeten werkgevers oproepkrachten minstens 4 dagen van te voren oproepen voor werk. Als de werkgever een oproep binnen 4 dagen afzegt, heeft de oproepwerknemer recht op loon over de uren waarop hij was opgeroepen. Na 12 maanden moet de werkgever een nieuw contract aanbieden met een vast aantal uren.
WAB-checklist voor werkgevers: wat je voor 1 januari moet doen
Vanaf 1 januari 2020 veranderen de regels in het arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht. Bereid je als werkgever goed voor door de checklist te doen en zo te weten waarop je nog actie moet ondernemen. De checklist vind je op https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/arbeidsovereenkomst-en-cao/wab-checklist-voor-werkgevers.
@Note, deze notitie is onder meer opgesteld met informatie van de Rijksoverheid.
